De politieke aanvoerders van de gemeenteraadsverkiezingen in De Bilt hebben gedebatteerd over problemen en oplossingen rond de bouw. Woensdagavond kruisten ze verbaal de degens in een bijeenkomst die werd georganiseerd door vier Bilthovense bewonersverenigingen en Ondernemersvereniging Bilthoven Centrum.

Bekijk het hele debat via de livestream.

“29% van de inwoners voelde zich in 2015 vertegenwoordigd door de gemeenteraad in De Bilt en vorig jaar was dit 16%.” Zo begint debatleider Frans Soeterbroek het debat over woningbouw in gemeente De Bilt. Er komen verschillende onderwerpen aan bod, maar vooral het participeren van burgers bij besluiten speelt een grote rol.

Spoorzone

De stelling over de spoorzone ging vooral over het zorgen voor betere bouw- en verkeersplannen en de betrokkenheid van burgers bij het maken van deze plannen. Alle partijen waren het eens met de stelling dat er betere plannen moeten komen over dit gebied, maar de meningen over hoe die plannen eruit moeten waren verdeeld.

D66 en GroenLinks waren het met elkaar eens dat de eventuele plannen voor een congrescentrum met hotel bij de spoorzone niet gepast zijn op deze locatie. Zij pleiten daarom voor betaalbare woningen. “Het is een mooie plek om te bouwen binnen de bebouwde kom dichtbij het winkelcentrum en het station. Het heeft de potentie om een prachtige plek te worden die de gemeente versterkt en ook weer levendiger kan maken. De Bilt is een beetje aan het vergrijzen, dus woningbouw bij de spoorzone kan het gebied levendiger maken”, zegt Anne Marie t’Hart van GroenLinks.

Geen uitstel meer

Donja Hoevers van D66 vindt dat de tijd van uitstellen met bouwen voorbij is. “Wij vinden bouwen direct naast het station een heel goed idee. Op deze manier kunnen we bereikbare en betaalbare nieuwe woningen bouwen voor jong en oud, en tegelijk de rest van de gemeente open en groen houden.”

Forza De Bilt vindt dat er beter gekeken moet worden naar de eigen behoefte binnen de gemeente. “Als je naar de eigen behoefte kijkt van de gemeente heb je aan 250 tot 400 woningen al genoeg. Daar zijn we op dit moment al. Er moet goed gekeken worden naar voor wie je precies wil bouwen. Voor onze eigen lokale bevolking? Dan heb je aan maximaal 400 woningen al genoeg. Dan hoef je niet zes hoog te gaan bouwen en heb je geen rondweg nodig”, zegt Peter Schlamilch.

Randweg

De VVD zou het bouwen bij de spoorzone graag combineren met wonen en werken. Daarbij moet volgens hen ook gekeken worden naar een goede ontsluiting zegt lijstrekker Ralph Jacobs. “We willen veel bouwen, maar geen randweg. Als je als raad besluit om veel woningen te bouwen moet je ook nadenken over een goede ontsluiting. Een randweg is een goede optie als je veel wil gaan bouwen.

”Een groot onderdeel van het debat is de betrokkenheid van de burgers bij de plannen. Inwoner Monique van Eijkelenburg vraagt de politieke partijen om de status van burgers in deze beslisprocessen te verhogen. “We willen van meepraten naar meebeslissen. Co creatie is veel meer van deze tijd. Er moet meer geluisterd worden naar de woonwensen binnen de gemeente.”

Projectontwikkelaars

De stelling over de projectontwikkelaars luidt als volgt: ‘We zijn blij dat er projectontwikkelaars zijn die ons veel uit handen nemen. De bouwplannen, het maken en het aanpassen van bestemmingsplannen, en de participatie van bewoners.’ Het grootste deel van de partijen is het met deze stelling oneens. Alleen het CDA en de VVD zijn voor deze stelling, in combinatie met participatie van bewoners.

Menno Boer van de SP noemt het een stelling met veel ironie erin. “Wij vinden deze stelling de grootste onzin die er is. We laten alles maar aan de projectontwikkelaars over, die bouwen elk stukje wel vol voor ons. We hebben vaak genoeg projecten voorbij zien komen, waarbij alles aan de ontwikkelaar lag en het volledig ontspoorde. Er moet een cultuurverandering komen. Met de zelfde partij aan de macht gaat er geen verandering komen. Nieuwe bezems maken wél echt goed schoon.”

Overlaten aan de markt

Het CDA geeft aan wel voor de stelling te zijn en voor een faciliterend grondbeleid. Dat betekent dat ze het bouwen over willen laten aan de markt en niet aan de gemeente. “De gemeente kan niet zonder projectontwikkelaars. Betreffende locaties zijn ook niet in handen van de gemeente. We kunnen niet voor eigen rekening en risico bouwen. Wel vinden wij de participatie van inwoners in dit proces enorm belangrijk”, zegt Werner de Groot.

Een groot deel van de partijen is het met het laatste eens. Zo ook Beter de Bilt en Bilts Belang. “De gemeente moet actief grondbeleid gaan voeren. Projectontwikkelaars zijn handig, maar participatieprocessen moeten meteen vanaf het begin gestart worden, op het moment dat de projectontwikkelaar ook maar iets bedenkt. Er moet meteen meegedacht worden en er moeten kaders en randvoorwaarden gesteld worden”, zegt Erik den Hertog.

Sterk en betrouwbaar bestuur

Er wordt ook gesproken over hoe er voorkomen kan worden dat het debat over omstreden woningbouwprojecten verder vergiftigd raakt. De PvdA vindt het belangrijk om samen met bewoners plot voor plot te bekijken hoe je verdicht zonder het dorpse karakter van De Bilt kwijt te raken, zegt lijsttrekker Krischan Hagedoorn.

“Inwoners van onze gemeente hebben nogal wat te verstouwen gehad de laatste tijd op het gebied van participatie en woningbouw. Een mislukt participatieproces van de schapenweide, slepende conflicten tussen inwoners en het college over bestemmingsplan Bilthoven-Noord, ophef over bouwen in kwetsbare natuur op het Hessingterrein. Dat moet anders. We moeten investeren in een sterk en betrouwbaar bestuur en samen met inwoners en woningzoekenden kijken naar de beste oplossingen op gebied van bouwlocaties zoeken.”

Inwoner Ebbe Rost van Tonningen geeft aan dat bewoners zijn geconfronteerd met de open vraag: kom maar met ideeën. “Dat werkt niet goed. Er komen 1500 ideeën binnen van mensen die een locatie kiezen ver van hun eigen huis. De zaak is daardoor zo breed geworden dat er geen goede keuze gemaakt kan worden. De gemeente moet eerst de kar trekken en daarna vragen om participatie.”

Open dialoog tussen gemeente en bewoners

Connie Brouwer, lijsttrekker van de ChristenUnie, vindt dat er vanuit de raad en het college meer openheid moet komen naar elkaar en naar de burgers toe. “We moeten gaan zorgen dat die 84% die zich nu niet vertegenwoordig voelt dat straks wel weer doet. Daarnaast moeten we ook open staan open voor deskundigheid van de inwoners. Als je dat met elkaar combineert, dat meeneemt in de besluitvorming dan kunnen we gezamenlijk veel verder komen.”

De SGP gaat de verkiezingen tegemoet met als hoofdthema vertrouwen, zegt lijsttrekker Arie Vonk. “Wij zien bij alle onderwerpen dat de participatie niet, onvoldoende of pas als het plan al bijna klaar is gebeurd. Als politiek hebben wij de taak om beter te kijken hoe we met elkaar omgaan in het politieke proces en debat. We willen als SGP niet spelen op de persoon en niet kijken naar wie iets zegt maar wat wij vinden van iets. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst.”

'Roept u maar'

Toch is er ook kritiek op het verlangen om de dialoog te versterken vanuit de samenleving, omdat dit kan leiden tot ‘roept u maar’ processen waardoor de verlamming toeslaat. “Ik word moe van woorden participatie en dialoog zonder dat duidelijk is waar wij het over hebben. Er zijn drie punten hoe dit verbeterd kan worden. Op één het managen van verwachtingen, maak van te voren duidelijk wat er wel en niet van burgers maar van bestuur wordt verwacht. Als tweede moet er helder worden gemaakt wie welke rol spreekt en als derde zeg ik: hoe concreter hoe beter”, spreekt een inwoner in.

Wat vooral heel duidelijk terugkomt in het debat is dat inwoners graag willen dat de politiek laat zien dat het er echt toe doet wat mensen uit de samenleving inbrengen. “Binnen de samenleving moet er een goede dialoog zijn. Voor de politiek de uitdaging om met elkaar het gesprek aan te gaan en daarin transparant te zijn ook als het moeilijk of ingewikkeld wordt.” Zo eindigt debatleider Frans Soeterbroek het debat.